سلام علی ال یاسین--- ۳۲

سلام بر آقا و مولایم . یوسف زهرا گل نرگس .

داشتم می خوندم . دیدم این چندتا سوال و جواب رو اینجا مکتوب داشته باشم . به کانکت کردن و خوندن و تامل کردن درش حتما ارزش داره . بالاخره منه اصفهانی باید حساب کنم اینقدر کانکت میکنم . ارزش داره؟

این صحبتها بین بروبچه های سرویس جوان روزنامه اصفهان زیبا . و حاج آقا مهدوی بیات شده . خدایی خوندنیه . بخون . اینهم عینک برای دیدن .  . این حاج آقا از اون روحانیاهای های کلاس امروزیست که دبیرستان حلی رو میچسبونه به معماری تهران و ....بعدشم سازمان ملی جوانان . اهل تحقیق و با سند و مدرک . حرف میزنه . سوال که میکنی ازش . شصتادتا سند و مدرک از شصتادتا سایت خبری و کتاب و سند و مدرک بین المللی میزاره جلوت و جوابت رو ازشون استخراج میکنه .

س) چند وقتی است بحث مداحی و عزاداری و آفت‌های آن خیلی مطرح می‌شود، تا جایی که رهبر انقلاب هم در این باره در جمع مداحان صحبت نمودند، اهمیت و حساسیت این موضوع به چه دلیل است؟

* همیشه شیطان و ایادی آن به سراغ جاهایی می‌روند که پر اثر است، سراغ جاهای کم اثر و یا بی‌اثر نمی‌روند. امام می‌فرمایند هرچه داریم از محرم و صفر داریم، امروز دارایی اصلی ما نه انرژی هسته‌ایست و نه سلولهای بنیادی،‌ بلکه دلدادگی جامعه و جوانان ما به اهل‌بیت است، مطمئن باشید همانگونه که دشمن برای گرفتن تکنولوژی هسته‌ای از دست ما نقشه می‌کشد، صدها برابر برای اصلی‌ترین دارایی ما برنامه‌ریزی می‌کند.

آنها به این نتیجه رسیده‌اند که تنها فرهنگی که می‌تواند جلوی آنها بایستد به قول خودشان اسلام آیت اله خمینی است.

 چند وقت پیش گزارشی دیدم از یک دکتر جامعه‌شناس یهودی که 9 سال بعد از انقلاب در ایران بوده تا منفذهای نفوذ به هویت ایرانی را بررسی کند. وی سه عامل اصلی فرهنگی ما را «فرهنگ عزاداری امام حسین»، «انتظار و مهدویت» و «عرفان خاص شیعی» ارزیابی می‌کند. در مورد تک‌تک این موارد توضیح می‌دهد؛

در مورد عزاداری امام حسین می‌گوید ویژگی اصلی این مراسم غیردولتی و کاملا مردمی بودن آن است و تمام هزینه آن از خود مردم تامین می‌شود، حتی عده‌ای هستند که مالیات شرعی(خمس) خود را نمی‌دهند اما برای این مراسم نذر می‌کنند. او می‌گوید در این مجالس معمولا یک نفر برای آنها دستورات دینی را بیان می‌کند. یک اندیشمند هم فلسفه قیام و شهادت امامشان را با توجه به مسائل روز برای آنها بیان می‌کند. بعد هم یک خواننده ـ به تعبیر او ـ با اشعار حماسی احساسات مردم را به اندیشه‌هایی که فراگرفته‌اند پیوند می‌زند.

قضیه مفصل است اما خلاصه می‌گویم این جامعه‌شناس یهودی در نهایت می‌گوید ما با توجه به ویژگی غیردولتی این برنامه نمی‌توانیم جلوی آن را بگیریم، بلکه باید با مدل جدیدی آنها را ترویج کنیم و پیشنهاد می‌دهد که

قالب‌های هیات‌ها را بزرگ کنیم تا آنها فکر کنند خیلی برای امامشان ابراز ارادت کرده‌اند، اما در واقع کاری نکرده‌باشند، به جای اینکه چهار نفر در گوشه اتاقی مجلسی تشکیل دهند و در آن مجلس چهار نفر شهادت طلب تربیت شوند، جلسه‌ای با چهارهزار جوان تشکیل دهند اما یک نفر ظلم ستیز هم از آن مجلس درنیاید، فقط عشق و حال باشد.

برای رسیدن به این هدف هم می‌گوید باید به دنبال جوانانی باشیم که طالب شهرت هستند؛ روی اشعار و آهنگ‌های آن کار کنیم و حتی الامکان جلسات آنها را از عالمان و اندیشمندان خالی کنیم و با واسطه از آنان حمایت مالی کنیم. در نتیجه در نسلهای آینده جوانانی خواهیم داشت که خیال می‌کنند مانند پدرانشان خیلی حسینی هستند، اما حسینی واقعی نیستند، ظلم ستیز نیستند...

چند سال است که خیلی‌ها تذکر می‌دهند، اما کسی گوش نمی‌دهد، تا جایی که رهبر انقلاب مجبور شدند مداحان را جمع کردند و بعد از تمجید از ذاکران مخلص و بامعرفت، با ذکر مصادیق انحراف به شدت به آنها توپیدند تا جایی که صداوسیما مجبور شد نزدیک به 40 دقیقه از این سخنان را سانسور کند.

س) به نظر شما آیا در مجالس امام حسین مداحی و عزاداری اصل است یا ذکر معارف؛ گویا از قدیم ‌الایام این بحث وجود داشته‌است به طوری که شهید مطهری هم از آن به عنوان دعوای منبری و روضه‌خوان ...

* اصل به این معنایی که شما می‌گویید نداریم، همه این‌ها در دستگاه امام حسین جایگاه خود را دارد، اگر مداحی و ابراز احساسات نباشد می‌شود همایش و کنفرانس که خود شهید مطهری هم این را نفی می‌کنند؛ و اگر ذکر معارف اهل بیت نباشد تبدیل به یک محل تخلیه احساسات صرف می‌شود یعنی هر دو در کنار هم مهم است و باید همدیگر را همپوشانی کنند نه اینکه همدیگر را خنثی کنند.

 س) برخی جوانان با این شیوه های جدید مداحی انس گرفته اند .  CD و کاستهای آنها به سرعت در میان آنها پخش می‌شود. حتی بعضی‌ها که به ظاهر ارتباط زیادی با اهل بیت ندارند به این مداحی‌ها جذب شده‌اند. یعنی در مجموع این نوع مداحی توانسته با جوانان ارتباط بیشتری برقرار کند پس چرا ...

* منظور شما را فهمیدم، عده‌ای با این مداحی‌ها ارتباط برقرار کرده‌اند اما ما باید مرز بین ابتذال و تنوع را مشخص کنیم. ما قایل به این نیستیم که هدف، وسیله را توجیه می‌کند. هدف از مجالس امام حسین، یاد حضرت است و آن هم اگر اثری داشته باشد همان اثر اجتماعی است یعنی امر به معروف و نهی از منکر، یعنی ظلم‌ستیزی.

ابزاری که به هدف و مقصد نرساند و به جای آن جوان را به یک خلسه، به یک حال ببرد که وسیله نیست. هیچکس با تنوع و زیبایی مخالف نیست اما با وسیله‌ای که در جهت هدف باشد.

بخشی از این گونه وسایل حرام شرعی است، لحن، شعر و آوازش حرام بیّن است. بخشی دیگر هم گرته‌برداری از بیگانگان است، یعنی همان شعری که فلان مداح خوانده، همان آهنگ را هم ابی خوانده، خانم فلان هم خوانده ... این‌ها دقیقا وهن اهل‌بیت است، من با چشمان خودم دیدم و با گوش خود شنیدم که طرف در پاساژ قدس قم می‌گوید: «آقا شو هلالی دارین؟ اکسیژن ذاکر دارین!؟»

اینها اهانت به اهل‌بیت است، یک روپوشی به نام امام حسین روی حرام گذاشته‌ایم تا کسی جرات مخالفت نکند و هرکس مخالفت کرد می‌گویند با عزاداری امام حسین مخالف است.

س) بعضی‌ها معتقدند در دستگاه‌ امام حسین قضیه کمی متفاوت است، اهل‌بیت به این دستگاه از زاویه دیگری نگاه می‌کنند. به عنوان مثال آسیب رساندن عمدی به بدن حرام است،‌ اما در مورد امام حسین سینه‌زنی و زنجیرزنی با این که آسیب رساندن به بدن است را خیلی‌‌ها بدون اشکال دانسته‌اند، حتی تا آنجا که من می‌دانم عده‌ای قمه‌زدن را به خاطر آسیب‌‌رساندن به بدن حرام نمی‌دانند، بلکه تنها به این خاطر آن را حرام می‌دانند که در دید بیگانگان وهن اسلام می‌شود.

 * این که می‌گویید دستگاه امام دستگاه خاصی است اگر به این مفهوم است که سفینه امام حسین وسیع‌تر و سریع‌تر است، بله درست است اما در دستگاه امام حسین این بندگی خداست که با ارزش شده است، بنابراین نمی‌شود با کاری که موجب سخط الهی است به خدا نزدیک شد.

آن چیزی که در مورد آسیب رساندن به بدن فرمودید هم در محدوده اجتهادی است، این که آیت اله الف می‌گویند زنجیر زدن اشکال ندارد به خاطر این استدلال عوامانه نیست که دستگاه امام حسین متفاوت است بلکه او کار علمی کرده است، آنجا مثلا بحث این است که اگر شور و نشاط مراسم احتیاج به یک عملیات فیزیکی دارد و حفظ آن باعث حفظ اسلام می‌شود چون ارزش آن خیلی بیشتر از سرخ شدن سینه من است بنابراین چنین حکمی‌ می‌دهند...

 س) پس اگر ما همین استدلال شما را تعمیم دهیم و بگوییم برای حفظ اسلام و جذب جوانان،  از سبکهای جدید استفاده کنیم چه اشکالی پیش می‌آید؟

* بنده همین را عرض کردم، این یک کار اجتهادی است، کار من و شما و دیگری نیست که این را تعمیم دهد یا تخصیص بزند. این یک کار فنی است، مجتهد کار فقهی کرده است، کار مداح و سینه‌زن و بنده و شما این است که مقلد باشیم. من باید به حکم مرجع خودم مراجعه کنم و شما هم به حکم مرجع خودتان.

البته در مورد مسائلی که مربوط به کل جامعه اسلامی است حرف مجتهد هم حجت نیست، اینجا حاکم اسلامی است که تشخیص می‌دهد. اگر روزی تشخیص دهد که سینه‌زنی هم باعث وهن اسلام می‌شود، آن روز هرکسی مسلمان است باید آن را ترک کند. امام روزی که تشخیص دادند که به شیعه اهانت می‌شود حج که واجب مسلم اسلام است را تعطیل کردند، این حق را اسلام به او داده است.

س) در اصفهان هیات‌هایی هستند که مورد اقبال جوانان واقع شده‌اند و از همین روش‌های جدید عزاداری برای جذب جوانان استفاده کرده و می‌کنند و سایر گروه‌ها و هیات‌ها هم کم‌کم برای جذب جوانان مجبور به استفاده از همین روش‌ها می‌شوند، شما با توجه به اینکه با در اصفهان یرنامه‌های زیادی دارید و با برخی از گروه‌های جوانان هم ارتباط‌ دارید در این زمینه چه نظری دارید؟

 * کسی بی‌اشکال نیست. ما هم تلاش خودمان را می‌کنیم و روی منبر و این طرف و آن طرف آن اشکالات را هم مطرح می‌کنیم، اما در نهایت افراد خودشان عاقل هستند و تصمیم می‌گیرند.

البته من این که شما می‌گویید را قبول ندارم که اکثر جوانها با این سبک و سیاق خو گرفته‌اند، جوانان با تنوع خو دارند، با ابتکار خو دارند. این بی‌عرضگی مداح است که برود و از دیگران استفاده کند، ما باید همانطور که رهبر انقلاب فرمود خودمان سبک مناسب تولید کنیم، شعر قوی استفاده کنیم؛

از طرف دیگر هم بخشی از جوانان ما اصلا خیلی دنبال مداحی نمی‌روند، بلکه بیشتر دنبال سخنران هستند، ببینند آقای پناهیان فلان جا چی گفت، آقای صدیقی چه کار کرد؛ شیخ حسین انصاریان چی‌ میگه، این طیف مداحی گوش می‌دهند، اما دنبال آن نیستند. حتی بعضی از جوانان وقتی نوار فلان مداح را بشنوند، خاموشش می‌کنند؛ چون حرف حسابی نمی‌زند.

علاوه بر آن در اینجا کمیت خیلی مهم نیست، اینکه چه جور آدمهایی دنبال چه چیزهایی هستند مهم‌تر است. شک ندارم از نظر کیفیت این طرف قوی‌تر است. البته از نظر کمیت اعتقاد ما این است که حتی یک نفر هم از خیمه امام حسین فاصله بگیرد ضرر است.

این آفت که آمد یک چیز خوبی داشت و آن این بود که جلسات امام حسین هم داشت مثل مساجد به پاتوق پیرمردها تبدیل می‌شد، مشکل را کسی قبول نمی‌کرد این است که برای جوانها باید با حفظ محتوای ناب ولی در قالب ادبیات جدید کار کرد.

س) آیا نمونه عملی از حفظ محتوای ناب و قالب ادبیات جدید هم دارید؟ یا اینکه فعلا در حد یک تئوری است؟

 * البته که نمونه زیاد داریم، در اصفهان خود شما گروهی هست که من با آنها در ارتباطم، آنها خیلی عمیق‌تر از هیات‌های سنتی دارند کار می‌کنند، برای قشر خاصی از جوانان هم که معمولا هیات نمی‌روند برنامه‌ریزی کرده‌اند، از طرفی مخاطب خود را هم به دانشجویان و بعضی از دانش‌آموزان نخبه محدود کرده‌اند. خیلی خوب هم جواب گرفته‌اند؛ هم از نظر محتوا عمیق هستند، هم عزاداری و مداحی را به روش سنتی برگزار می‌کنند و هم از المان‌ها و  قالب‌های هنری جذابی استفاده کرده‌اند.

س) به عنوان آخرین نکته اگر صحبتی دارید بفرمایید؟

 * به نظر من هیچکس در این دستگاه حق ندارد عایق باشد، همه باید رسانا باشیم، چه سخنران، چه مداح و چه هرکس دیگر. همه باید مخاطب را به امام حسین وصل کنیم.

نباید کسی خودش مطرح باشد، اینکه بیایند عکس و پوستر چاپ کنند از یک مداح و بخواهند الگوی یک جوان بشود و در زندگی از او الگو بگیرد، این صددرصد اشتباه است، هرکسی این کار را می‌کند خیانت می‌کند.

دوم اینکه هر مجموعه‌ای که از روحانی خالی شود خیلی آماده‌است که انحراف در آن ایجاد شود؛

و در نهایت اینکه باید به جای نگاه آسیب‌شناسانه، بیشتر نگاه تولیدی داشته باشیم، بالاخره پدران ما هیات عزاداری، دسته، علم و کتل و ... را راه انداختند برای حفظ این مجموعه؛ ما باید ببینیم خودمان چه عرضه‌ای داریم، فقط باید مواظب باشیم که

اولا مجالسمان نه به کنفرانس تبدیل شوند و نه به شو؛ و ثانیا به ذائقه نسل جدید مناسب بیاید.

به امید دستهای یاریگر تو یا صاحب الزمان